Schulden Beernem daalden sinds begin bestuursperiode (2019)
15 September 2024
"Ten opzichte van zo'n vijf jaar geleden daalden de schulden in Beernem." (HLN 15 sept. 24)
"De financiële schuldenberg van onze steden en gemeenten wordt groter en groter. In 2023 bedroeg de gezamenlijke schuld meer dan 8,5 miljard euro. Het jaar ervoor nog 'maar' 8,4 miljard. Een derde van de gemeenten zijn verantwoordelijk voor die stijging. Hoe hoog is de berg in jouw gemeente? De redactie van Het Laatste Nieuws dook in de financiële situatie van Beernem. Nathalie Debast van de VVSG, waar ze ook de cijfers rond publieke financiering interpreteren, geeft duiding."
Joren Van Nieuwenborgh 15-09-24, 05:35
Beernem is één van de gemeenten waar de schulden tussen 2022 en 2023 stegen. Dat is zo in één op drie gemeenten. In vier op tien gemeenten steeg de schuld tussen het begin van de legislatuur van het lokaal bestuur (2019) en 2023. Dat is in Beernem dan weer niet het geval. Ten opzichte van zo'n vijf jaar geleden daalde de schulden er. Dat blijkt uit cijfers van het Agentschap Binnenlands Bestuur. Concreet gingen de schulden er tussen 2022 en 2023 van in totaal 14.608.295 naar 15.186.211 euro. In 2023 bedroeg de schuld in Beernem omgerekend 942 euro per inwoner. Het mediane cijfer voor alle Vlaamse gemeenten bedraagt 978 euro per inwoner.
In het begin van de legislatuur bedroeg de totale schuld in Beernem 16.425.647 euro. Dat betekent dus dat de schulden van Beernem tegenover de start van de huidige bestuursploeg met 4.092.394 euro zijn afgenomen.
“Dat gemeenten schulden hebben is normaal”, zegt Nathalie Debast van de Vlaamse Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). Dat is de ledenorganisatie van de Vlaamse gemeenten die ook de cijfers rond publieke financiering interpreteert. “Ook een gezin dat investeert doet dat vaak met leningen, en werkt zich dus eigenlijk in de schulden", gaat Debast verder. "Op die manier haal je koopkracht binnen die je niet hebt, met als kostprijs de te betalen rente. Als een gemeente eerst zou moeten sparen alvorens te kunnen investeren, zou ze geld vragen aan belastingbetalers waar geen dienst tegenover staat. Terwijl ze met belastinggeld leningen aflost en intresten betaalt, genieten de burgers ook van de baten van de investering.”
Autofinancieringsmarge
We mogen ons dus niet blind staren op de schuldenlast van een gemeente. Een gemeente maakt vaak schulden om te kunnen investeren in bijvoorbeeld nieuwe infrastructuur of een bepaald beleid. Dan is het interessanter om naar de zogenaamde autofinancieringsmarge (AFM) van Beernem te kijken. Die geeft de financiële gezondheid van een gemeente beter weer. Een gemeente kan schulden maken, maar toch perfect financieel gezond zijn. De AFM geeft het verschil weer tussen alle inkomsten en ontvangsten enerzijds en alle uitgaven en intrestlasten (aflossingen van leningen) anderzijds. Vergelijk het met een gezin dat een huis koopt. Zij zullen zich daarvoor in de schulden werken, maar met een stabiel en voldoende groot inkomen kunnen zij die schulden aflossen en blijven ze financieel gezond.
Die AFM stond in Beernem in 2023 op 6.121.186 euro. Zolang die AFM positief is, heeft een gemeente na de uitgaven aan de reguliere werking van de gemeente en het aflossen van leningen nog genoeg geld over voor nieuw beleid, investeringen en het aangaan van nieuwe schulden. In Vlaanderen zijn er trouwens meer twee gemeenten die een negatieve AFM hadden in 2023 - Wijnegem en Boom, allebei in de provincie Antwerpen. De AFM van Beernem is tegenover het begin van de legislatuur trouwens gestegen. Toen stond het nog op 4.493.915 euro. In bovenstaande grafiek kan je zien hoe de AFM van Beernem doorheen de jaren is geëvolueerd. "Het is immers gevaarlijk om maar naar één jaar of een korte periode te kijken. Zo was 2023 bijvoorbeeld toevallig een jaar met extra belastinginkomsten. In 2022 had je dan weer een inflatieopstoot die vooral de uitgaven de hoogste in duwde, terwijl de ontvangsten pas in 2023 volgden”, geeft Debast aan.
