Het stikstofakkoord: een goed akkoord of kan het beter?

10 Juni 2022

Het stikstofakkoord: een goed akkoord of kan het beter?

Momenteel is er veel te doen rond het befaamde stikstofakkoord -voluit de Programmatische Aanpak van Stikstof of PAS- dat de Vlaamse Regering op 22 februari 2022 afsloot. Dit akkoord ligt van 19 april tot 17 juni 2022 in openbaar onderzoek, vandaar dat sommige belangengroepen zoals de Boerenbond alles uit de kast halen om de eigen achterban en de publieke opinie te mobiliseren tegen dit moeizaam tot stand gekomen akkoord, terwijl de toestand eigenlijk heel ernstig is. Buiten dit openbaar onderzoek kunnen gemeenten ook een advies geven over dit stikstofakkoord, maar hiervoor is er nog enkele maanden tijd.  

Stikstofvervuiling is een zeer ernstig probleem in Vlaanderen. De grote hoeveelheden stikstofoxiden en ammoniak die dagelijks de lucht ingeblazen worden zijn mee verantwoordelijk voor de hoge concentraties aan fijn stof waardoor het aantal hart- en vaatziekten gevoelig toeneemt en kinderen een groter risico lopen op astma en luchtwegeninfecties. Tegelijkertijd is deze luchtvervuiling één van de voornaamste oorzaken van de belabberde kwaliteit van onze Europees beschermde natuur. Enkel als er een structurele en ernstige daling komt van de stikstofvervuiling kunnen we zorgen voor gezonde lucht en natuur. En daar vaart, hoeft het nog gezegd, ook onze gezondheid wel bij.

Pas als er een aanpak op macroniveau komt die de globale stikstofvervuiling doet dalen zullen we resultaten boeken. Hiervoor zijn structurele maatregelen nodig om de sector te verduurzamen. De weg vooruit ligt niet in oneindige schaalvergroting, wel in een grondgebonden veehouderij die lokale, duurzame producten centraal stelt. In zo’n landbouwmodel kunnen natuur en landbouw samenwerken voor gezonde voeding en natuur.

Bedoeling van het stikstofakkoord is om met een totaalpakket aan maatregelen de stikstofuitstoot in Vlaanderen drastisch in te perken en de overschrijding rond Europese beschermde natuurgebieden met 50% naar beneden te halen tegen 2030. Dat betekent dus dat voor landbouwbedrijven in de omgeving van waardevolle natuurgebieden in de toekomst strengere regels en uitstootbeperkingen gelden.

Het klopt dat ca de helft van wat hier neerslaat uit het buitenland komt. Maar daar kunnen wij niets aan doen. Komt daarbij dat wij vanuit Vlaanderen nog veel meer stikstof exporteren. Elk land moet dus zijn deel doen. Binnen Vlaanderen is landbouw verantwoordelijk voor 79% van de stikstofneerslag! En daalt die neerslag al jaren niet meer. Dus tijd om in te grijpen. 

Het stikstofakkoord is een noodzakelijke maar onvolmaakte eerste stap. We moeten het niet afzwakken, maar versterken en onze landbouwers klaarmaken voor de toekomst.

Experten vrezen dat de uitvoering van het huidig stikstofakkoord onvoldoende impact zal hebben. De effecten van de voorgestelde maatregelen werden gemodelleerd tot 2030. Over een langetermijnaanpak om alle Europees beschermde natuur tegen 2050 in een gezonde toestand te krijgen, is nog helemaal niet nagedacht. Met een nieuw zwak akkoord creëren we tegen 2030 nieuwe Averbodes die vandaag een vergunning krijgen en morgen moeten sluiten. 

Voor ons ligt de ideale toekomst in een familiaal gebonden, milieuvriendelijke landbouw die via de korte keten gezond, seizoensgebonden voedsel produceert. Goed voor de consument én goed voor de boer die een eerlijke prijs krijgt voor zijn producten.  Daarvoor moet de huidige agro-industrie wijken die in een race to the bottom wil concurreren met de hele wereld ten koste van de gezondheid van mens, dier en natuur. We zijn zeker dat dit kan, dat bewijzen de biologische boeren elke dag weer!