Groen Beernem ondertekent mee eis voor statiegeld aan minister
17 Januari 2025

"Hoeveel dieren moeten er nog het leven laten en hoeveel ton blikjes en flessen moeten ernog van onze stranden worden geraapt voordat u beslist statiegeld in te voeren?"
Statiegeld invoeren? "Machtige lobby's blijven zich verzetten tegen deze logische stap", zegt voormalig milieuschepen Jan Vanassche.
17 Europese landen tonen intussen elke dag dat statiegeld werkt. En er zo minder blikjes en plastic flessen in ons milieu terechtkomen. Maar bij ons, in België is dit blijkbaar niet mogelijk. Daarom schreef de Statiegeldalliantie een brief naar de bevoegde ministers, onder wie Jo Brouns, Vlaams minister van Landbouw en Omgeving. En Groen Beernem ondertekende deze mee.
Maandag 13 januari 2025,
Open brief over de invoering van statiegeld
Geachte heer de Minister Jo Brouns, Geachte Ministers van de Vlaamse Regering,
Geachte heer de Minister Yves Coppieters, Geachte Ministers van de Waalse Regering,
Geachte dames en heren, Brusselse formateurs,
Gelukkig 2025! Het jaar waarin uw voorgangers ons statiegeld op blikjes en flesjes beloofden. Maar ondanks deze beloftes kent het statiegeld een valse start. Drankverpakkingen zullen zich dit jaar dus blijven opstapelen in de natuur. Hoeveel dieren moeten er nog het leven laten en hoeveel ton blikjes en flessen moeten er nog van onze stranden worden geraapt voordat u beslist statiegeld in te voeren?
35% van het zwerfafval aanpakken is binnen handbereik.
In alle drie de gewesten werden doelen gesteld om het zwerfvuil met 20% te verminderen. Deze doelstellingen zijn echter nooit gehaald. Ondanks talrijke proefprojecten met “retourpremies” in Wallonië en Brussel, en “digitaal” statiegeld in Vlaanderen. Ondanks de grote jaarlijkse schoonmaakacties georganiseerd en gefinancierd door Mooimakers en Be WaPP. Ondanks de Click van Fost Plus, een digitaal project dat werd stopgezet omdat het zijn doelstellingen niet haalde. Al deze initiatieven lossen het probleem dat aan de basis ligt niet op en we kunnen het ons niet langer veroorloven om te blijven experimenteren.
Dit alles staat in schril contrast met landen zoals Letland, Litouwen en Slowakije, enkele van de 17 Europese landen waar de invoering van statiegeld met inname in het verkooppunt overduidelijk werkt. Dit statiegeldsysteem is uitgetest en goed bevonden en is volledig compatibel met de selectieve inzameling in deze landen. Statiegeld blikjes of plastic flessen komen er nog amper in het milieu terecht, wat ook uit recente resultaten uit Nederland
af te leiden is.
In België daarentegen blijven we reikhalzend uitkijken naar een échte oplossing: onze boeren blijven runderen verliezen, “zwerfvuilrapers” raken ontmoedigd en uitgeput bij het zien van de niet-aflatende stroom blikjes en flesjes; steden blijven tijd en geld verspillen aan vergeefse pogingen om zwerfvuil op te ruimen. Burgers zijn bezorgd om de vervuiling van hun leefomgeving, om nog maar te zwijgen over de schadelijke effecten van de
bijhorende microplastics op hun gezondheid.
Laatste rechte lijn richting statiegeld
Na ellenlange discussies met stakeholders zijn uw voorgangers overeengekomen om interregionaal statiegeld in te voeren. Vlaams minister van Leefmilieu Zuhal Demir verklaarde zelfs dat “statiegeld onvermijdelijk is”
Het Lokaal Materialenplan 2023 - 2030 van OVAM roept op tot de invoering van statiegeld in 2025 en de Waalse minister van Leefmilieu, Céline Tellier, zei
in februari dat dit “de laatste loodjes” waren voor statiegeld. Alle elementen voor de invoering van statiegeld liggen eindelijk op tafel, maar het is nu aan
uw regeringen om de daad bij het woord te voegen.
Europa vraagt ook om statiegeld in te voeren
De nieuwe EU-verordening verpakking en verpakkingsafval (PPWR) maakt statiegeld verplicht voor alle lidstaten, met als doel 90% selectieve inzameling van plastic blikjes en flesjes in de strijd tegen zwerfvuil. België zal een tandje moeten bijsteken om aan deze verplichting te voldoen, aangezien de meest optimistische percentages van selectieve inzameling geschat worden op ongeveer 78% (plastic flessen) en 64% (blikjes) in 2022 (cijfers IVC). De statiegeldsystemen die Europa oplegt, zullen een vooraf bepaald model moeten volgen: terugnameplicht voor distributeurs, transparantieverplichting, minimum statiegeldbedrag. De handleiding voor een geslaagd systeem ligt met andere woorden al klaar om toegepast te worden.
Het moment om te zoeken naar alternatieve oplossingen is voorbij. Wij vragen daarom met aandrang, geachte politieke besluitvormers: roep deze vervuiling eindelijk een halt toe.
Voer statiegeld in, nu.