Op dinsdag 19 januari interpelleerde Vlaams parlementslid Mieke Schauvliege (Groen) zoals beloofd, Minister van Omgeving Zuhal Demir (nog maar eens) over de drieste kaalkap langs de kanalen door de Dienst Vlaamse Waterweg. Volksvertegenwoordiger Mieke Schauvliege verwoordt het kort als volgt:  “Minister Demir erkent het probleem en zegt dat de Vlaamse Waterweg het advies van het INBO niet gevolgd heeft. Ze is bereid de Code van goede natuurpraktijk aan te passen. Dus dat is zeker een stap vooruit. Beheerplannen opmaken – daar heeft de Minister jammer genoeg geen uitspraken over gedaan. Dus daar hebben we nog werk aan. Vandaag, donderdag, stelt Mieke Schauvliege dezelfde vragen aan Minister Lydia Peeters, Minister van Openbare Werken. Het ingekorte verslag vind je hieronder. Het volledige verslag vind je via de link https://www.vlaamsparlement.be/commissies/commissievergaderingen/1465328/verslag/1466434 .

Mieke Schauvliege: “Op verschillende plaatsen in Vlaanderen worden opnieuw grote stroken bomen en struiken langs kanalen gekapt. Ik heb van vorig en dit kapseizoen opgevraagd over welke oppervlakte dat gaat. Het gaat over serieuze oppervlaktes. Voor het kapseizoen van de winter 2020-2021 gaat het over een lengte van 141 kilometer, een kleine 50 hectare die wordt gekapt voor hakhoutbeheer dan. Vaak wordt het uitgevoerd zonder overleg met de lokale besturen. Bewoners schrikken en schieten in actie op het moment dat ze mensen bomen zien aanduiden om te kappen. We krijgen heel wat protest, terecht, want heel vaak zijn die kappingen zeer driest uitgevoerd.

Heel concreet was er een case ter hoogte van Beernem langs het kanaal Gent-Oostende waar men over een lengte van 1,5 tot 2 kilometer alle opstaand hout, niet van 8, 12 of 15 jaar, maar van 20 jaar en meer, helemaal met de grond heeft gelijkgemaakt onder het mom van hakhoutbeheer. Ik heb er de code van goede natuurpraktijk naast gelegd.

Ik denk dus dat er een aantal problemen zijn, niet alleen dat De Vlaamse Waterweg geen beheerplannen heeft en vaak niet oordeelkundig omgaat met het natuurbeheer langs de kanalen, maar ook dat er in de codex van goede natuurpraktijk een aantal onduidelijkheden zitten. Er staat bijvoorbeeld niet echt opgesomd hoe groot een zone mag zijn waar men kapt. Wat doet De Vlaamse Waterweg? Die kapt van brug tot brug omdat dat gemakkelijker is. Dat kan dan een hele grote lengte zijn, wat zeer nefast is voor de natuur op de kanaalbermen zelf.

Daarnaast wil ik ook nog meegeven dat in het regeerakkoord veel aandacht wordt besteed aan het creëren van groene linten en dat kanalen en waterwegen daar eigenlijk dragers van zijn. Het kappen van grote stroken langs die kanalen is daar niet helemaal mee in overeenstemming.

“Zult u aandringen bij De Vlaamse Waterweg om het kappen van boomstroken zo beperkt mogelijk te houden? Kan bij het kappen een gefaseerde aanpak worden gehanteerd?”

Minister Demir: “Een hakhoutbeheer op de waterzijde van de taluds is gerechtvaardigd vanuit veiligheidsoogpunt. Gelet op de te verwachten ecologische en maatschappelijke impact had De Vlaamse Waterweg echter het advies van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) beter opgevolgd en het achterstallige beheer op een kleinschaliger manier weggewerkt. In die zin is het zo dat we bij De Vlaamse Waterweg hebben aangedrongen in het verleden via het Agentschap voor Natuur en Bos om dat in de toekomst veel kleinschaliger aan te pakken. Ik heb ook aan de administratie gevraagd om voor het beheer van houtige vegetatie een aanpassing voor te bereiden van de code van goede natuurpraktijk voor waterlopen zodat voor dergelijke werken in de toekomst altijd een vergunning nodig is. Het voordeel van een dergelijke vergunning is dat maatwerk mogelijk is doordat lokale besturen altijd betrokken worden en omdat er door de vergunningverlener voorwaarden kunnen worden opgelegd die aangepast zijn aan de lokale situatie. “

Mieke Schauvliege: “Ik denk dat het heel belangrijk is dat we inderdaad die code van goede natuurpraktijk aanpassen zodanig dat dergelijke grootschalige kappen niet meer vanzelf kunnen gebeuren.

De Vlaamse Waterweg schermt met het element veiligheid. Een kanaal is geen dijk. Ik heb bekeken welke richtlijnen De Vlaamse Waterweg hanteert, maar daar maken ze een denkfout. Veiligheid is belangrijk voor de scheepvaart, maar een kanaal(arm) kan niet breken. Dat gaat nooit het geval zijn en daarvoor kappen is een beetje een rare redenering, maar soit.

Ik denk toch, minister, dat het heel belangrijk is dat er ook beheerplannen worden opgemaakt, dat dat op een structurele basis wordt gedaan en dat u er mee voor ijvert om De Vlaamse Waterweg zover te krijgen dat ze dat wel degelijk doet. Op sommige plekken doen ze het, maar op de meeste plekken is er nog altijd geen beheerplan. Ik denk dat dat duidelijkheid schept voor iedereen en dat het veel transparanter is dan de manier waarop er nu wordt gewerkt. Ik zou willen vragen, minister, om ook bij De Vlaamse Waterweg en bij minister Peeters aan te dringen om langs alle kanalen die toch zo belangrijk zijn, ook voor onze natuur, te gaan voor de opmaak van goede beheerplannen die iedereen kan consulteren en waarbij gemeenten, lokale besturen, natuurorganisaties en burgers betrokken zijn op het moment dat ze worden opgesteld.”